‘Mondelinge taal (de dialoog) als basis voor goed onderwijs’
Er zijn allerlei redenen waarom kinderen naar school gaan. Leerlingen halen een diploma (= kwalificatie), leren om te participeren in deze samenleving (= socialisatie) en ook leren ze om samen met anderen een beetje kleur geven aan die samenleving (= persoonswording). Dat betekent dat leerlingen niet alleen op school zitten om zo goed mogelijk te scoren op Cito-toetsen, maar dat de taak van de school veel verder reikt. In mijn workshop wil ik laten zien dat scholen optimaal aan bovengenoemde doelstellingen kunnen werken, als ze een krachtige taalrijke leeromgeving kunnen bieden, waarin zoveel mogelijk sprake is van dialogische interactie.
Mijn ideaal zou zijn dat leerlingen op school op allerlei manieren de kans krijgen om te leren over zichzelf, de ander(en) en de wereld. Daarvoor hebben leerlingen ruimte nodig en betekenisvolle activiteiten. Bijvoorbeeld de ruimte om te lezen en te leren over een onderwerp dat een groepje leerlingen zelf heeft gekozen (= rijke leeromgeving), maar ook de ruimte om in gesprekken je gedachten onder woorden te mogen brengen, of te reageren op ideeën van anderen etc. (= dialogisch leren). Het maakt voor de kwaliteit van het leren nogal een verschil of gesprekken vanuit (directe) instructie, of juist meer vanuit een dialogisch kader worden gevoerd.
In de workshop worden een paar voorbeelden (zogenaamde patronen) van klassikale interactie besproken, waarin duidelijk wordt hoe de kwaliteit van gesprekken samenhangt met de kwaliteit van leren. Hopelijk zijn die voorbeelden inspirerend en leidt het tot een (korte) discussie over het belang van het voeren van de dialoog als basis voor goed onderwijs.
Albert Walsweer, associate lector bij het lectoraat Meertaligheid & Geletterdheid van NHL Stenden Hogeschool